ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ- ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ(Πανελλήνιες"18")

Πολιτισμός ονομάζεται το σύνολο των υλικών, πνευματικών και ηθικών επι­τευγμάτων που δημιούργησε ο άνθρωπος.

Μορφές πολιτισμού

υλικός ή τεχνικός

πνευματικός ή ηθικός

Κινητήριες δυνάμεις της πολιτισμικής ανάπτυξης

·η ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης

·η έμφυτη φιλομάθεια του ανθρώπου και η συνακόλουθη ανάπτυξη της επι­στήμης και της τεχνικής

·η οργάνωση και ο καταμερισμός της εργασίας, η ανάπτυξη του αντα­γωνισμού και η βελτίωση της παραγωγικότητας των εργαζομένων

·η μετάδοση των πολιτισμικών στοιχείων από γενιά σε γενιά

Θετικά αποτελέσματα της τεχνολογικής ανάπτυξης

·απαλλαγή του ανθρώπου από τους περιορισμούς, τους καταναγκασμούς και τις αβελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και άνοδος του μέσου όρου ζωής

· μείωση του σωματικού μόχθου, ευχερέστερη και αποδοτικότερη άσκηση της εργασίας

·αύξηση του ελεύθερου χρόνου και εξασφάλιση ποικίλων μέσων δημιουργι­κής αξιοποίησής του

·ανάπτυξη των μέσων επικοινωνίας και μεταφοράς, εκμηδένιση των αποστά­σεων

· εμελίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος, θέσπιση κανόνων Δίκαιου, και κατάργηση των κοινωνικών διακρίσεων, κατοχύρωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ελευθεριών

·αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, της αμάθειας και της δεισιδαιμονίας, άνοδος του μορφωτικού επιπέδου

·βελτίωση των διακρατικών σχέσεων, ανάπτυξη των ανταλλαγών και προώθηση της παγκοσμιοποίησης

Προβλήματα της τεχνολογικής ανάπτυξης

·καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και όξυνση της ενεργειακής κρίσης

·εντατικοποίηση των εξοπλισμών και κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής για τη βίαιη επιβολή των ισχυρών κρατών στις αδύναμες χώρες

·        υδροκέφαλη ανάπτυξη των μεγάλων αστικών κέντρων, υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης, εντατικοποίηση των ρυθμών ζωής και κυριαρχία κλίματος μαζοποίησης και αποπροσωποποίησης

·        ανάπτυξη μορφών αποτελεσματικότερου ελέγχου των πολιτών (παραπληροφόρηση, προπαγάνδα, ηλεκτρονική παρακολούθηση), διαιώνιση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και περιστολή βασικών δικαιωμάτων

·        επικράτηση ανταγωνιστικού κλίματος στις ανθρώπινες σχέσεις, διάρρηξη των δεσμών κοινωνικής αλληλεγγύης και κυριαρχία της μοναξιάς και της αποξένωσης

·        αύξηση της βίας και της εγκληματικότητας, ανησυχητική ανάπτυξη της τρομοκρατίας σε παγκόσμια κλίμακα

·        διατήρηση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ανθρώπινου πληθυσμού, ιδιαίτερα του Τρίτου Κόσμου, σε συνθήκες πείνας και εξαθλίωσης

·        επικράτηση του αμερικανικού πολιτισμικού μοντέλου και σταδιακή προώθηση της παγκόσμιας πολιτισμικής ομογενοποίησης

Τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων

·        ισόρροπη ανάπτυξη υλικού και πνευματικού πολιτισμού, ώστε τα επιστημονικά και τεχνικά επιτεύγματα να τίθενται στην υπηρεσία αγαθών σκοπών

·        ανάπτυξη των κοινωνικών κινημάτων σε τοπική και παγκόσμια κλίμακα (φιλειρηνικό, εργατικό, οικολογικό κτλ. κίνημα) και ενεργός συμμετοχή των πολιτών στο πλαίσιό τους για την υπεράσπιση και την περαιτέρω προώθηση των πολιτισμικών κατακτήσεων

·        εξασφάλιση της ανεπηρέαστης λειτουργίας των διεθνών οργανισμών και αποτελεσματική δραστηριοποίηση τους για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προβλημάτων

Ποιότητα  ζωής

Ποιότητα ζωής ορίζεται η συνισταμένη των υλικών και πνευματικών, ατομι­κών και κοινωνικών συνθηκών κάτω απ' τις οποίες ζει ο άνθρωπος και ο βαθ­μός στον οποίο εξασφαλίζεται στο πλαίσιο τους η ολοκλήρωση της προσω­πικότητας του και η κατάκτηση της ευτυχίας.

Παράγοντες υποβάθμισης της ποιότητας ζωής

·        υλικοί: εξειδίκευση και μηχανοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας, προ­σκόλληση του ανθρώπου στα υλικά αγαθά, καταστροφή του φυσικού περι­βάλλοντος

·        πνευματικοί: συρρίκνωση του πνευματικού βίου, πνευματική μονομέρεια χρησιμοθηρική αντιμετώπιση της γνώσης, ιδεολογική σύγχυση, επικράτηση της μαζικής κουλτούρας

·        ηθικοί: καταπάτηση των ανθρωπιστικών αξιών, καλλιέργεια ωφελιμιστικού κλίματος, ανάπτυξη ατομικιστικού πνεύματος, γενικευμένη χρήση αθέμιτων μέσων για την επίτευξη των προσωπικών επιδιώξεων ψυχικοί: αλλοτρίωση, άγχος, ανασφάλεια, έλλειψη αυτοπεποίθησης, επιθε­τικότητα, διόγκωση των πλαστών αναγκών

·        κοινωνικοί: αστικοποίηση, υπερπληθυσμός, μαζοποίηση, αποπροσωποποίηση, εντατικοποίηση των ρυθμών ζωής, αποξένωση, μοναξιά, ανταγωνιστικές σχέσεις, έξαρση της βίας και της εγκληματικότητας, ανεργία

·        πολιτικοί: αποδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών, έκπτωση των συλλογι­κών οραμάτων και αξιών, απομάκρυνση των κέντρων λήψης αποφάσεων απ το λαό, ανάπτυξη αποτελεσματικών μηχανισμών χειραγώγησης του κοινωνι­κού σώματος

Προϋποθέσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής

·        προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, σεβασμός του ανθρώπου προς τη φύση

·        διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης, μείωση των εξοπλισμών και διάθεση του παγκόσμιου πλούτου για την αντιμετώπιση της πείνας, την προσφορά παιδείας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης

·        ενδυνάμωση του δημοκρατικού πολιτεύματος, ενεργητική συμμετοχή του πολίτη στα κοινά, προστασία και εμβάθυνση των κοινωνικών κατακτήσεων

·        άρση του ατομικισμού και καλλιέργεια πνεύματος αλληλεγγύης και ομαδικότητας

·        ανθρωποκεντρική στροφή του πολιτισμού και εμπέδωση των αρχών του ανθρωπισμού